Hoe neem je besluiten?

Sommige keuzes in mijn leven hebben een grote invloed gehad op waar ik nu sta en wie ik nu ben. Mijn eerste baan, mijn besluit om werk en studie te combineren, de keuze voor Psychologie (terwijl Rechten meer voor de hand lag). Kortom ik heb vele beslissingen genomen waar ik achteraf erg blij mee ben. En waarom koos is voor de Universiteit van Amsterdam? En hoe heb ik de keuze gemaakt om een mediationopleiding te gaan doen?

Anderen die belangrijk zijn

Tripadvisor is zo gegroeid omdat we het belangrijk vinden om te horen wat anderen er van vinden. Hoe meer mensen het goed vinden, hoe kleiner de kans is dat je een verkeerde keuze maakt. Drie reviews die heel positief zijn, dat maakt ons juist weer meer wantrouwend. We hebben behoefte aan zekerheid om de beste keuze te maken. Kunnen we nog omgaan met spijt. In het voorjaar van 2017 was ik bij het college van de Universiteit van Nederland over dit onderwerp (Universiteit van Nederland)

Kijk maar naar de behoefte van zekerheid bij het maken van keuzes. Iens, Tripadvisor en vele andere beoordelingssites spelen hierop in. Maar ik zou zeggen vertrouw ook op jezelf en ga eens op pad zonder van tevoren te kijken hoe iets wordt beoordeeld. Dat kan soms een verrassende keuze tot gevolg hebben.

Besluitvormingsmodellen zin en onzin

Helpen besluitvormingsmodellen om tot keuzes te komen? In 1993 waren de modellen geïnspireerd op rationele besluiten en werd er samengewerkt met economen. Het leek erop alsof we een bewuste afweging maakten en alle voor en tegens mee namen in onze besluiten. Het gevoel, het onbewuste en andere zaken speelden een minder grote rol. Mijn onderzoek tijdens mijn studie Psychologie ging over besluitvorming in grote bouwprocessen en heel veel was met behulp van getallen begroot. Dus hoe groot is de kans op slecht weer in mei als er in Egypte gebouwd moet worden etc etc. Toch bleek tijdens dit kleine onderzoek dat ook het aantal jaren ervaring van de betreffende persoon een rol speelde bij het inschatten van risico’s. Een niet rationele afweging.

Bij het kiezen van een opleiding spelen verschillende aspecten een rol. De prijs, de locatie, de data, slagingspercentage, de zienswijze over het vak, de deskundigheid van de trainer en ook een belangrijk en moeilijker te meten onderdeel: het gevoel. Daarom vinden wij persoonlijke contact en de tijd nemen om cursisten te begeleiden in hun besluitvormingsproces erg belangrijk. In het Handboek Mediation wordt een heel hoofdstuk besteed aan besluitvorming en dit onderwerp wordt dan ook bij de Basisopleiding Mediation behandeld.

Vooroordelen en aannames

Grote opleidingsinstituten zijn beter, kleine opleidingsinstituten zijn persoonlijker. Ik stond voor de keuze om mijn studie Psychologie te gaan doen ergens in Nederland. Ik heb er niet aan gedacht om dat ergens anders te doen dan in Amsterdam. Over beperkte blik gesproken! Dan kon ik kiezen uit de VU of de UvA. Niet moeilijk voor mij. Ik had namelijk oordelen over de VU. Waarop gebaseerd, puur op verhalen van anderen en op basis van de locatie, namelijk niet midden in de stad. Later heb ik veel gewerkt op de VU en werd mijn blik genuanceerder.

Zou ik nu een andere keuze maken? Nee want ik was en ben heel blij met de keuze die ik heb gemaakt. Midden in de stad had toch wel heel voordelen.

En hoe maak jij keuzes?

Ben je iemand die altijd in de verkeerde rij staat? Ben je iemand die geen besluit kan nemen omdat je bang bent om niet de beste keuze te maken? Of ben je een snelle beslisser en ga je af op de eerste indruk? Het boek van Daniel Kahneman gaat over ons onfeilbare denken en dan lees je hoeveel fouten we onbewust maken en hoe we worden beïnvloed. Ik heb het boek nog niet helemaal gelezen, maar in de toekomst zal ik dit boek zeker in een van mijn blogs bespreken.

Recent onderzoek

Binnenkort ga ik naar het Europees Congres van Psychologie. Een van de sprekers is Henk Geertsema van de Vrije Universiteit Amsterdam van het Centrum voor Besluitvorming. Het heeft gekeken naar de besluitvormingscapaciteiten van mensen (decision making capacity; DMC). Ook in ons werk als mediator is het een belangrijk onderdeel. Hoe maken onze cliënten besluiten en zijn ze wel in staat om goede besluiten te maken. En hoe verhoudt zich dat tot de autonomie van cliënten? En spelen culturele aspecten daarin een rol? Interessante vragen waar ik na 14 juli 2017 op zal terugkomen.