Oranje mist tot tweemaal toe een eindtoernooi

Sporters hebben veel te maken met stress en tegenslagen. Een actueel onderwerp zijn de spelers van oranje die er afgelopen maand niet in zijn geslaagd de groepsfase van het WK door te komen. De teleurstelling was duidelijk merkbaar aan de reactie van Bas Dost na afloop van de wedstrijd: “Wat dacht je dan? Dat ik hier blij sta? Het is ook een lichte schaamte die erbij komt kijken. Twee keer geen eindtoernooi met het Nederlands elftal… Dat is niet best.”

Elke sporter gaat op een andere manier met tegenslag om. Veerkracht en weerbaarheid zijn essentieel voor succes binnen de topsport. Het is van belang om op een positieve en efficiënte manier met tegenslagen om te gaan en er voor te zorgen dat het geen negatieve invloed heeft op het zelfvertrouwen en prestaties.

Weerbaarheid is natuurlijk niet uitgezonderd tot de sportwereld, maar wordt buiten deze context door heel veel mensen ervaren. Hoe gaan mensen om met tegenslagen? Wat voor invloed heeft jouw omgeving bij het omgaan met negatieve gebeurtenissen? Waarom is voor de ene persoon een situatie stressvol en voor de ander niet? Wij merken dat bij onze vaardigheidsdagen als voorbereiding op het assessment.

Weerbaarheid is een proces en is niet van het ene op het andere moment permanent aanwezig. Ervaringen uit het verleden dragen bij in de ontwikkeling van competenties die gebruikt kunnen worden bij stressvolle gebeurtennissen. Wanneer iemand in zijn leven nooit of nauwelijks te maken krijgt met stress zal deze bij tegenslag minder kunnen putten uit ervaringen. Tegenovergesteld is wanneer er sprake is van traumatische levensgebeurtenissen wat eerder leidt tot negatieve ontwikkelingen dan een verhoogde weerbaarheid.

Iemand die moeite heeft met het omgaan met negatieve gebeurtenissen kan met behulp van weerbaarheidstraining competenties ontwikkelen. Deze training is voornamelijk gericht op het vergroten van het zelfvertrouwen. Maar naast een gebrek aan zelfvertrouwen speelt de verwachting die jij over de uitkomst van een situatie hebt ook een belangrijke rol.

Hoe jij reageert in een situatie heeft onder andere te maken met hoe jij in het leven staan. Mensen schieten vaak in de gewoonte om het slechtste van een situatie te verwachten. Zie jij een negatieve situaties als iets vervelends of juist als een uitdaging en heb jij het geloof dat het je sterker maakt. Negatieve gedachten kunnen doorbroken worden en vervangen worden door een positieve kijk op een situatie: “het is nou eenmaal gebeurd, hoe word ik hier beter van?”. Natuurlijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan maar wellicht wel een interessant punt om mee aan de slag te gaan. In de mediationpraktijk hebben wij natuurlijk ook te maken met cliënten die tegenslagen hebben gehad.

Wanneer jij van te voren verwacht dat een situatie stress met zicht mee brengt kan je voor jezelf nagaan met welke tegenslagen je mogelijk te maken krijgt. Van te voren bedenken hoe jij gaat reageren op een situatie en of de gevolgen wel echt zo erg zijn als ze lijken, kan helpen bij het omgaan met stress.

Ook spelen sociale en culturele factoren een rol. Gaat het in jouw omgeving om vooruitgang of is elke misstap een teken van falen. Het is van belang dat je vanuit je omgeving de kans krijgt fouten te maken. Daarnaast kan het voor jezelf helpen om motivatie te halen uit het ontwikkelen en verbeteren van vaardigheden in plaats van alleen te kijken naar het eindresultaat. Hierdoor wordt het makkelijker om tegenslagen te relativeren en te kaderen binnen lange-termijnontwikkeling.

Natuurlijk is het jammer dat oranje het WK heeft misgelopen, maar het laat wel zien hoe de situatie er nu voor staat. Hoe zij hier als team mee omgaan is allesbepalend en hun weerbaarheid zal over twee jaar wanneer er weer een EK voor de deur staat zichtbaar worden.